Eind november 2023 gaf de Stichting Human Rights in Finance (EU) in het televisie programma Radar verdere uitleg over de overmatige werkwijze van banken op het gebied van voorkomen van witwassen. We gaven aan dat een beter verankerd recht op een betaalrekening noodzakelijk was opdat klanten niet onder dreiging van verlies van de rekening allerlei privé gegevens ophoesten. Ook gaven we aan dat we, net als DNB vinden, dat het veel efficiënter is om een overgang te maken naar de door Europa voorgeschreven onderzoek/meldsystematiek van meldingen verdachte transacties.
In de uitzending merkten we op dat het wel heel raar was dat we op een uitgebreide brief aan banken en Nederlandse Vereniging van Banken en oproep tot Menselijke Maat in het Betalingsverkeer, nog steeds geen antwoord hadden. Ook riepen we op tot ondertekening van een petitie tegen overmatige witwasmonitoring, om aan de Tweede Kamer aan te kunnen bieden. Al snel liep het aantal ondertekeningen daarvan op tot ruim 12.000, tenminste evenveel als het aantal bankmedewerkers dat zich bezig houdt met al die controles.
Bankiers en NVB blijven weigeren in gesprek te gaan
Het hoofd communicatie van de NVB nam 2 dagen na de uitzending contact op en zei dat die brief nooit ontvangen was en een fysieke versie echt nodig om te kunnen beantwoorden. Dat was zowel onjuist als opmerkelijk omdat hij juist die brief op 21 oktober al digitaal in zijn brievenbus had gekregen, vooruitlopend op het fysiek aankomen ervan. Maar goed, juist omdat deze klassieke bureaucratische poging om ons tegengas in de kiem te smoren te voorzien was (welkom in de hovelingenspelletjes van de bankenwereld !) hadden we bij Radar publiek gemeld dat de brief er lag.
In plaats van een uitnodiging tot gesprek kregen we vervolgens het deksel op de neus. Er volgde namens de banken en NVB een kort antwoord waarin allerlei inhoudelijke fouten zaten. Het antwoord verhult dat de banken veel zélf verkeerd doen achter de schermen. Wat de reactie wél verduidelijkte is dat noch de NVB, noch de individuele banken van koers willen wijzigen. Ze willen zelfs niet met ons in een voorgesteld inhoudelijk juridisch gesprek gaan. Voor ons was de maat toen wel vol.
Melding tuchtrecht voor topbestuurders ING, ABN AMRO en Rabobank
Onder de bankierseed zijn topbankiers namelijk moreel en juridisch verplicht om hun beleid zélf te verdedigen en te zorgen dat ze aan de wet voldoen. Dat kun je niet even uitbesteden aan een lobby-vereniging. En zeker niet als je zelf als banken op diverse punten een juridisch scheve schaats heb geschaatst. Wij hebben daarom afgelopen week per kerende post een melding tuchtrecht gedaan over de drie ’topbankiers’ van Nederland: Steven van Rijswijk (ING), Stefan Decraene (Rabobank) en Robert Swaak (ABN AMRO) en de manier waarop zij in hun beleidsverantwoordelijkheid onvoldoende acht slaan op de gedragsregels die ze onder de bankierseed moeten naleven.
Voor wie de melding wil lezen: hij is hier te downloaden en onze inzet is om nu verder de publicitaire, politieke en juridische druk op te voeren, net zo lang tot de topbankiers zelf ook begrijpen dat hun verhaal en beleid volstrekt onhoudbaar is.
A Christmas Carol voor de topbankiers?
Kerst is van oudsher een tijd voor reflectie. De stichting hoopt dat de topbankiers inspiratie putten uit de Christmas Carol. Normaal gesproken duurt het namelijk een jaar of drie voor er iets gebeurt naar aanleiding van zo’n melding. Maar zou het niet mooi zijn als het wat sneller gaat deze keer en dat de melding van onze stichting hen als the ghost of Christmas future nu al bereikt en aan het denken zet?
Microsoft Bing hielp ons een handje om te laten zien hoe hun reactie eruit zou zien. De prompt is: three old male grey bankers after having seen the ghost of christmas future
We wensen ieder prettige feestdagen en een mooi nieuw jaar.